| Information | |
|---|---|
| has gloss | (noun) the spontaneous disintegration of a radioactive substance along with the emission of ionizing radiation radioactive decay, decay, disintegration |
| has gloss | eng: Radioactive decay is the process in which an unstable atomic nucleus spontaneously loses energy by emitting ionizing particles and radiation. This decay, or loss of energy, results in an atom of one type, called the parent nuclide transforming to an atom of a different type, named the daughter nuclide. For example: a carbon-14 atom (the "parent") emits radiation and transforms to a nitrogen-14 atom (the "daughter"). This is a stochastic process on the atomic level, in that it is impossible to predict when a given atom will decay, but given a large number of similar atoms the decay rate, on average, is predictable. |
| has gloss | eng: Radioactive decay is the process where the nucleus of an atom changes into another type of nucleus and produces a particle at the same time. Nuclei which change like this are called radioactive or unstable. This change happens to the nucleus of an atom. Most atoms on earth are not radioactive, but atoms with more or less neutrons than a stable atom, that is, different isotopes of the same element, can be radioactive. For example, most carbon atoms in the world have six protons and six neutrons in their nucleus. This carbon is called carbon-12, because 12 is the number of protons and neutrons. Carbon's atomic weight is 12. If two more neutrons are added to carbon-12, it becomes carbon-14. Carbon-14 is still chemically carbon, because carbon is defined by having six protons, which it still does even after the addition of more neutrons. In fact, carbon-14 exists in all living things that contain carbon, such as animals and plants. However, it is radioactive. |
| lexicalization | eng: decay |
| lexicalization | eng: disintegration |
| lexicalization | eng: Radioactive Decay |
| lexicalization | eng: Radioactivity |
| subclass of | (noun) (physics) a process that alters the energy or structure or composition of atomic nuclei nuclear reaction |
| has subclass | (noun) radioactive decay of an atomic nucleus that is accompanied by the emission of an alpha particle alpha decay |
| has subclass | (noun) radioactive decay of an atomic nucleus that is accompanied by the emission of a beta particle beta decay |
| Meaning | |
|---|---|
| Afrikaans | |
| has gloss | afr: Radioaktiwiteit kom oral voor en het nog altyd bestaan. Radioaktiewe minerale wat natuurlik voorkom, is aanwesig in die aardkors, binne die vloere en mure van mense se huise, skole of kantore, en in die voedsel wat deur alle lewende wesens ingeneem word. Selfs die atmosfeer bevat radioaktiewe gasse. Die menslike liggaam bevat ook natuurlike radioaktiewe elemente in die spiere, bene en ander weefsels. Die mens is nog altyd aan natuurlike straling – vanuit die aarde, sowel as van buite – blootgestel. Oor die algemeen word die term "radioaktiwiteit" met skadelike of negatiewe persepsies geassosieer, soos byvoorbeeld die atoombomme wat op Hirosjima en Nagasaki laat val is, of ongelukke soos die Tsjernobil-ramp naby Kiëv in die hedendaagse Oekraïne. Ioniserende straling en die effekte daarvan kan beter verstaan word indien mense weet wat straling veroorsaak. |
| lexicalization | afr: Radioaktiwiteit |
| Arabic | |
| has gloss | ara: يعود اكتشاف النشاط الإشعاعي الطبيعي إلى العالم أنتوني هنري بيكريل عام 1896 ، وذلك عندما كان يبحث في مخبره في معهد التقانات العليا في باريس في كيفية تصوير الأشعة السينية وابرازهأعلى صفائح فوتوغرافية من صنعه، مصنوعة من كبريتات مختلفة للتوتياء والكالسيوم وأملاح أخرى غير معروفة كثيرا ونادرة، فخلال محاولاته لاحظ تأثر الصفائح في الظلام رغم عدم قذفها بأشعة مهبطية ،بحيث تصدر هذه الأملاح التي تحتوي على اليورانيوم إشعاعات مميزة سماها في سنة 1896 إشعاعات يورانيومية وهي ناتجة عن نشاط إشعاعي يحدث في الطبيعة تلقائيا ، بعدها تأكد كل من ماري كوري وزوجها بيار من سبب هذا النشاط إذ تبين أن صفائح بيكريل تحتوي على اليورانيوم هو سبب الحصول على هذه الإشعاعات نظرا للتناسب الطردي بين شدة هذا النشط وكمية اليرانيوم في هذه الأملاح. |
| lexicalization | ara: نشاط إشعاعي |
| Aragonese | |
| has gloss | arg: A radioautibidat ye un fenomén fesico natural que presentan bellas sustanzias con nuclios atomicos inestables, istas sustanzias radioautibas inestables pierden enerchia emitindo radiazions en forma de particlas u ondas eletromagneticas ta lograr uns nuclios atomicos más estables. O termín radioautibidat fue imbentato por Marie Curie en 1898. |
| lexicalization | arg: Radioactividat |
| Asturian | |
| has gloss | ast: La radiactividá o radioactividá ye un fenómenu físicu natural, pol cual algunos cuerpos o elementos químicos nomaos radiactivos, emiten radiaciones que tienen la propiedá dimpresionar plaques fotográfiques, ionizar gases, producir fluorescencia, travesar cuerpos opacos a la lluz ordinaria, etc. Debío a esa capacidá nomense radiaciones ionizantes (en contraste coles non ionizantes). Les radiaciones emitíes puen ser ellectromagnétiques, en forma de rayos X o rayos gamma, o bien corpusculares, comu puen ser núcleos dHeliu, electrones o positrones, protones u otres. En resumen, ye un fenómenu quocurre nos núcleos dalgunos elementos, que son capaces de tresformase en núcleos delementos dotros átomos. |
| lexicalization | ast: radiactividá |
| Azerbaijani | |
| has gloss | aze: Radioaktivitlik və ya radiaktiv parçalanma instabil atom nüvəsinin qəflətən enerji verməklə çevrilmə xassəsidir. Xaric olunan enerji ionlaşmış şüa, daha dəqiq dedikdə, enerjiyə malik hissəcikli və ya qamma şüalanma şəklində paylanır. |
| lexicalization | aze: Radioaktivlik |
| Belarusian | |
| has gloss | bel: Радыеактыўнасьць (ад лацінскай radio — выпраменьваю, activus — дзейны; паводле клясычнага правапісу магчымае напісаньне радыяактыўнасьць) — радыеактыўны распад, працэс, шляхам якога нестабільныя ядры некаторых атамаў распадаюцца з выпраменьваньнем альфа-, бэта- ці гамма- промняў або спантанна дзеляцца. |
| lexicalization | bel: Радыеактыўнасьць |
| lexicalization | bel: Радыёактыўнасьць |
| Bengali | |
| lexicalization | ben: তেজস্ক্রিয়তা |
| Bosnian | |
| lexicalization | bos: Radioaktivnost |
| Bulgarian | |
| has gloss | bul: Радиоактивност или още радиоактивен разпад (от латински radio — излъчвам, и activus — действен) се нарича способността на атомните ядра на нестабилни изотопи на химични елементи да се превръщат спонтанно в ядра на други химични елементи, при което се излъчва енергия във формата на електромагнитно лъчение или частици - например алфа-частици, бета-частици или гама-лъчи. |
| lexicalization | bul: Радиоактивност |
| Catalan | |
| has gloss | cat: La radioactivitat és un fenomen físic natural que presenten certes substàncies amb nuclis atòmics inestables, aquestes substàncies radioactives inestables perden energia emetent radiacions en forma de partícules o ones electromagnètiques per tal d'assolir uns nuclis atòmics més estables. El terme radioactivitat va ser inventat per Marie Curie cap el 1898. |
| lexicalization | cat: radioactivitat |
| lexicalization | cat: desintegració |
| Czech | |
| has gloss | ces: Radioaktivita neboli radioaktivní rozpad je samovolná přeměna jader nestabilních nuklidů na jiná jádra, při níž vzniká radioaktivní záření, což je ionizující záření vznikající při radioaktivním rozpadu. Změní-li se počet protonů v jádře, dojde ke změně prvku. Radioaktivitu objevil v roce 1896 Henri Becquerel u solí uranu. K objasnění podstaty radioaktivity zásadním způsobem přispěli francouzští fyzikové Pierre Curie a Maria Curie-Skłodowska. |
| lexicalization | ces: radioaktivita |
| lexicalization | ces: radioaktivní rozpad |
| Mandarin Chinese | |
| lexicalization | cmn: fàng shè xìng shuāi bian |
| lexicalization | cmn: shuāi bian |
| lexicalization | cmn: 放射性衰变 |
| lexicalization | cmn: 放射性衰變 |
| lexicalization | cmn: 衰变 |
| lexicalization | cmn: 衰變 |
| Danish | |
| has gloss | dan: Radioaktivitet er omdannelse af ustabile atomkerner under udsendelse af ioniserende stråling i form af partikler og/eller elektromagnetisk stråling. Radioaktivitet danner bl.a. grundlag for kernekraft og kernevåben. Radioaktiv stråling er i visse former skadelig for levende organismer. Den radioaktive stråling kan bestå af alfa-, beta- el. gammastråler. |
| lexicalization | dan: Radioaktivitet |
| lexicalization | dan: radioaktivitet |
| German | |
| has gloss | deu: Radioaktivität (von lat. radius, Strahl; Strahlungsaktivität), radioaktiver Zerfall oder Kernzerfall ist die Eigenschaft instabiler Atomkerne, sich spontan unter Energieabgabe umzuwandeln. Die freiwerdende Energie wird in fast allen Fällen als ionisierende Strahlung, nämlich energiereiche Teilchen und/oder Gammastrahlung, abgegeben. |
| lexicalization | deu: Radioaktivität |
| Modern Greek (1453-) | |
| has gloss | ell: Ραδιενέργεια είναι το φαινόμενο της εκπομπής σωματιδίων ή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από τους πυρήνες ορισμένων χημικών στοιχείων, που γι' αυτό το λόγο ονομάζονται ραδιενεργά. Από τα περίπου 2500 νουκλίδια που είναι γνωστά στην επιστήμη, λιγότερα από 300 είναι ραδιενεργά. |
| lexicalization | ell: ραδιενέργεια |
| Esperanto | |
| has gloss | epo: Radiaktiveco estas la elsendo de subatomaj partikloj el atomkernoj. |
| lexicalization | epo: Radiaktiveco |
| Estonian | |
| has gloss | est: Radioaktiivsus, ehk tuumalagunemine on ebastabiilse (suure massiga) aatomituuma iseeneselik lagunemine. Selle protsessiga kaasneb radioaktiivne kiirgus. Samuti nimetatakse radioaktiivsuseks ebastabiilsete elementaarosakeste (nt neutron) lagunemist. |
| lexicalization | est: radioaktiivsus |
| Basque | |
| has gloss | eus: Desintegrazio erradioaktiboan nukleo atomiko ezegonkor batek energia galtzen du erradiazioa igorriz partikula gisa edo uhin elektromagnetiko gisa. Desintegrazio edo energia-galera honen ondorioz, mota bateko atomo bat beste motako bat bihurtzen da. Esaterako, karbono-14 atomo batek erradiazioa igortzen du eta nitrogeno-14 atomoa bilakatzen da. Prozesu hau ausazkoa da maila atomikoan, alegia, ezin da aurresan atomo jakin bat noiz desintegratuko den; hala ere, antzeko atomoen multzo baterako batezbesteko desintegrazioa ezagutu daiteke. |
| lexicalization | eus: Desintegrazio erradioaktibo |
| lexicalization | eus: Erradioaktibitatea |
| lexicalization | eus: erradioaktibitate |
| Persian | |
| has gloss | fas: واپاشی هستهای (فروپاشی هستهای) به مجموعه فرایندهای مختلفی گفته میشود که در هستهٔ اتمهای ناپایدار پرتوزا رخ میدهد و منجر به تولید ذرات زیراتمی میشود. به این ذرات زیراتمی که از واپاشی تدریجی اتمهای ناپایدار حاصل میشوند، پرتوهای رادیواکتیو میگویند. در اثر واپاشی هستهای پس از یک زمان تصادفی (که نیمه عمر آن قابل تعیین است) هستههای بزرگ به هستههای کوچکتر و معمولاً پایدارتر تجزیه میشوند و ماده اولیه به تدریج از بین میرود (البته جرم مواد جدید تنها به میزان اندکی کمتر از ماده اولیه خواهد بود). این فرایند یک رویداد تصادفی است، یعنی نمیتوان زمان واپشی یک اتم مشخص را در زمان پیشبینی کرد. |
| lexicalization | fas: تشعشع |
| lexicalization | fas: واپاشی هستهای |
| Finnish | |
| has gloss | fin: Radioaktiivinen hajoaminen on tapahtuma, jossa rakenteeltaan epävakaa atomiydin ilman ulkoista vaikutusta hajoaa ja menettää energiaa muuttuen kevyemmäksi. Prosessissa vapautuu ionisoivaa säteilyä, joka on hajoamisesta riippuen joko sähkömagneettista säteilyä, hiukkassäteilyä tai useimmiten molempia. |
| lexicalization | fin: Radioaktiivisuus |
| lexicalization | fin: radioaktiivisuus |
| French | |
| has gloss | fra: La radioactivité, phénomène qui fut découvert en 1896 par Henri Becquerel sur luranium et très vite confirmé par Marie Curie pour le thorium, est un phénomène physique naturel au cours duquel des noyaux atomiques instables, dits radioisotopes, se transforment spontanément (« désintégration ») en dégageant de lénergie sous forme de rayonnements divers, pour se transformer en des noyaux atomiques plus stables ayant perdu une partie de leur masse. Les rayonnements ainsi émis sont appelés, selon le cas, des rayons α, des rayons β ou des rayons γ. |
| lexicalization | fra: Radio-activité |
| lexicalization | fra: Radioactivite |
| lexicalization | fra: Radioactivité |
| Irish | |
| has gloss | gle: Is é is meath radaighníomhach ann ná ceann de na próisis éagsúla a bhíonn ar siúl i núicléis na n-adamh radaighníomhach le núicléis níos cobhsaí a dhéanamh díobh. Nuair atá an núicléas radaighníomhach ag iompú ina núicléas níos cobhsaí, nó ag glacadh céime i dtreo na cobhsaíochta de réir an mheathshlabhra, astaítear cáithnín nó candam radaíochta de cheann de na cineálacha a bhfuil an radaíocht ianaitheach (an radaíocht radaighníomhach) comhdhéanta astu. |
| lexicalization | gle: meath radaighníomhach |
| Galician | |
| has gloss | glg: A radiactividade ou radioactividade é un fenómeno físico natural, polo cal algunhas sustancias ou elementos químicos chamados radiactivos, emiten radiacións que teñen a propiedade de impresionar placas fotográficas, ionizar gases, producir fluorescencia, atravesar corpos opacos á luz ordinaria, etc. Debido a esa capacidade adóitase chamalas radiacións ionizantes (en contraste coas non ionizantes). As radiacións emitidas poden ser electromagnéticas en forma de raios X ou raios gamma, ou ben partículas, como poden ser núcleos de Helio, electróns ou positróns, protóns ou outras. |
| lexicalization | glg: radiactividade |
| lexicalization | glg: desintegración |
| Alemannic | |
| has gloss | gsw: Radioaktivität isch en Eiguschaft fa Element. |
| lexicalization | gsw: Radioaktivität |
| Serbo-Croatian | |
| has gloss | hbs: Radioaktivnost je spontani proces u kojem se atomsko jezgro, emitujući jednu ili više čestica ili kvanata elektromagnetnog zračenja, preobražava u drugo jezgro. Prvobitno nije bila poznata priroda zračenja nego se zbirno govorilo o radijaciji pa je ova pojava "raspada" jezgra nazvana radioaktivnost, a jezgra koja emituju čestice ili zračenje radioaktivna jezgra ili, ispravnije radioaktivni izotopi. Raspadom početnog jezgra, koje se naziva i jezgro roditelj, nastaje novo jezgro, potomak, koje može da ima redni broj Z i/ili maseni broj A različit od jezgra roditelja. Radioaktivni raspad karakteriše se vrstom i energijom emitovane radijacije i vremenom poluraspada. U prirodi se javljaju alfa-raspad, beta--raspad i gama-raspad. Pri alfa-raspadu radioaktivna jezgra emituju jezgra helijumovih atoma 4He++. Kod beta--raspada, iz jezgra se emituju elektron i antineutrino, a kod gama-raspada jezgro zrači elektromagnetne talase (fotone) velike energije. U laboratoriji mogu da se dobiju i jezgra koja se raspadaju emitujući pozitrone i neutrina (beta+-raspad) ili kod kojih dolazi do K-zahvata. |
| lexicalization | hbs: radioaktivnost |
| Hebrew | |
| has gloss | heb: רדיואקטיביות היא התפרקות של גרעין אטום בלתי יציב לגורמים פשוטים יותר (שגם הם יכולים להיות בלתי יציבים), תוך כדי פליטת קרינה. התהליך יכול להיות טבעי או תוצר של ביקוע גרעיני. הקרינה נפלטת בכמה צורות אפשריות: * קרינת אלפא שהיא קרינה חיובית של גרעין הליום המורכב משני פרוטונים ושני נייטרונים. * קרינת בטא שהיא קרינה של אלקטרון או פוזיטרון. * קרינת גמא שהיא קרינה אלקטרומגנטית. נהוג למיין את סוגי הקרינה לשתי קבוצות: * קרינה בלתי מייננת כדוגמת אור, גלי מיקרו וגלי רדיו. * קרינה מייננת שבה הקרינה מסירה אלקטרון מאטום ומותירה לפיכך שני חלקיקים טעונים הקרויים יונים. המושג רדיואקטיביות בדרך כלל מתייחס לפליטה של קרינה מייננת. |
| lexicalization | heb: רדיואקטיביות |
| Croatian | |
| has gloss | hrv: Radioaktivnost je spontano emitiranje alfa-česticȃ i beta-česticȃ iz tvari, često praćeno i emisijom gama elektromagnetskih valova, pri čemu kemijski elementi prelaze iz jednih u druge te se oslobađa energija u obliku kinetičke energije emitiranih čestica ili energije elektromagnetskih valova a svaka atomska jezgra ima karakteristično vrijeme poluraspada. |
| lexicalization | hrv: radioaktivnost |
| Hungarian | |
| has gloss | hun: A radioaktivitás a nem stabil (úgynevezett radioaktív) atommagok bomlásának folyamata. Ez nagy energiájú ionizáló sugárzást kelt. Radioaktív sugárzás a természetben is előfordul. Mérésére részecskedetektorokat használnak. |
| lexicalization | hun: radioaktivitás |
| Armenian | |
| lexicalization | hye: Ռադիոակտիվություն |
| Interlingua (International Auxiliary Language Association) | |
| has gloss | ina: [ra-dio-ak-ti-vi-tá-te] Radioactivitate es le processo per le qual le nucleos de certe atomos emitte alte particulas e radios de energia. Le radioactivitate occurre naturalmente in le elementos radium e uranio. Le effectos del radioactivitate pote causar damno al humanos. |
| lexicalization | ina: radioactivitate |
| Indonesian | |
| has gloss | ind: Peluruhan radioaktif adalah kumpulan beragam proses di mana sebuah inti atom yang tidak stabil memancarkan partikel subatomik (partikel radiasi). Peluruhan terjadi pada sebuah nukleus induk dan menghasilkan sebuah nukleus anak. Ini adalah sebuah proses acak sehingga sulit untuk memprediksi peluruhan sebuah atom. |
| lexicalization | ind: peluruhan radioaktif |
| lexicalization | ind: Radioaktivitas |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | ind: pelapukan radioaktif |
| Icelandic | |
| has gloss | isl: Geislavirkni er samheiti yfir ferli sem tengjast kjarnabreytingum, sem verða þegar óstöðugir frumeindarkjarnar gefa frá sér jónandi geislun. Náttúruleg geislavirkni stafar af geislavirkum efnum sem finnast í náttúrunni. SI-mælieining geislavirkni er bekerel, táknuð með Bq, sem nefnd er eftir Henri Becquerel, sem fyrstur uppgötvaði hana. (Eldri mælieining fyrir geislavirkni, kúrí, táknuð með Ci, er nefnd í höfuðið á hjónunum Marie og Pierre Curie.) |
| lexicalization | isl: geislavirkni |
| Italian | |
| has gloss | ita: La radioattività, o decadimento radioattivo, è un insieme di processi fisico-atomici tramite i quali, alcuni nuclei atomici instabili (radionuclidi) o radiottivi decadono (trasmutano) in una specie atomica a contenuto energetico inferiore secondo la legge di conservazione della massa/energia e raggiungendo così uno stato di maggiore stabilità. |
| lexicalization | ita: radioattività |
| Japanese | |
| has gloss | jpn: 放射性崩壊（ほうしゃせいほうかい、radioactive decay）は、不安定な原子核（放射性同位体）が様々な相互作用によって状態を変化させる現象である。放射性壊変（ほうしゃせいかいへん）、放射壊変（ほうしゃかいへん）、原子核崩壊（げんしかくほうかい）、あるいは、単に崩壊とも呼ばれる。 |
| lexicalization | jpn: 放射性崩壊 |
| lexicalization | jpn: 放射線 |
| lexicalization | jpn: 放射能 |
| Kannada | |
| has gloss | kan: ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಅಪಕರ್ಷಣ ಒಂದು ಅಸ್ಥಿರವಾದ ಪರಮಾಣು ಕೇಂದ್ರಿಕೆಯು ವಿದ್ಯುದಣು ಕಣಗಳು ಹಾಗೂ ವಿಕಿರಣವನ್ನು ಉತ್ಸರ್ಜಿಸಿ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಈ ಅಪಕರ್ಷಣ, ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿಯ ಕಳೆತವು, ತಂದೆ ನ್ಯೂಕ್ಲೈಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಪರಮಾಣುವು ತನುಜೆ ನ್ಯೂಕ್ಲೈಡ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗುವ ಮತ್ತೊಂದು ಬಗೆಯ ಪರಮಾಣುವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುವಲ್ಲಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ: ಕಾರ್ಬನ್-೧೪ ಪರಮಾಣುವು ("ತಂದೆ") ವಿಕಿರಣವನ್ನು ಉತ್ಸರ್ಜಿಸಿ ನೈಟ್ರೋಜನ್-೧೪ ಪರಮಾಣುವಿಗೆ ("ತನುಜೆ") ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. |
| lexicalization | kan: ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಅಪಕರ್ಷಣ |
| Georgian | |
| lexicalization | kat: რადიოაქტიურობა |
| Korean | |
| has gloss | kor: 방사성 감쇠(放射性減衰) 또는 방사성 붕괴(放射性崩壞), 핵붕괴(核崩壞, radioactive decay)는 불안정한 방사성 핵종이 여러 가지 과정을 거쳐서 안정된 핵종으로 변하는 것을 말하며, 알파, 베타, 감마 붕괴 등등이 이 여러 가지 과정에 속한다. 이러한 붕괴들이 발견되었을 때는 붕괴들의 특성을 알지 못했기 때문에 알파, 베타, 감마라는 이름으로 명명되었었다. 이 특징은 방사능 연대 측정에도 활용된다. |
| lexicalization | kor: 방사능 |
| lexicalization | kor: 방사성 감쇠 |
| lexicalization | kor: 방사성 붕괴 |
| Latin | |
| has gloss | lat: Radioactivitas seu casus radioactivus dicitur prodigium naturale ubi atomi nucleus in alios nucleos, et particulas subatomicas scinditur. Nuclei qui sic mutantur instabiles vel radioactivi appellantur. Etiam atomi qui nucleos radioactivos habent appellantur radioactivi. |
| lexicalization | lat: Radioactivitas |
| Latvian | |
| has gloss | lav: Radioaktivitāte (no latīņu radiare - izstarot un activus - aktīvs, darbīgs) — dažu atomu kodolu spēja pašiem no sevis sabrukt, kā rezultātā veidojas jauni, atšķirīgi kodoli (vai arī mainās kodola iekšējā enerģija). Pastāv divi galvenie radioaktīvās sabrukšanas veidi: alfa sabrukšana un beta sabrukšana. Dažiem smago elementu kodoliem piemīt spēja spontāni dalīties (sk. kodolu dalīšanās). Alfa sabrukšanas procesā kodols izmet pozitīvi lādētu alfa daļiņu (hēlija atoma kodolu). Šis sabrukšanas veids ir raksturīgs smagajiem elementiem, un to bieži pavada gamma starojums. Beta sabrukšanas procesā radioaktīvais kodols izstaro beta daļiņu (elektronu vai pozitronu). Dabisko izotopu (rādija, polonija, urāna, torija u. c.) radioaktivitāti sauc par dabisko. Dažādu kodolreakciju rezultātā mākslīgi iegūto izotopu radioaktivitāti sauc par mākslīgu radioaktivitāti. |
| lexicalization | lav: Radioaktivitāte |
| lexicalization | lav: Radioaktīvitāte |
| Lithuanian | |
| has gloss | lit: Radioaktyvumas arba radioaktyvusis skilimas – spontaniškas nestabilių kurio nors cheminio elemento izotopų virsmas kito elemento izotopais, išspinduliuojant elementarias daleles arba branduolius. |
| lexicalization | lit: radioaktyvumas |
| Malayalam | |
| lexicalization | mal: ആണവവികിരണം |
| Macedonian | |
| has gloss | mkd: Радиоактивност (латински: radium, activitas - дејност) е хемиско радиоактивно распаѓање, спонтано претворање на едни хемиски елементи, односно нуклеарни видови, во други, проследено со емисија на јонизирани атоми на хелиум, електрони и електромагнетно зрачење (алфа, бета и гама-зраци). |
| lexicalization | mkd: Радиоактивност |
| Maori | |
| lexicalization | mri: horo iraruke |
| lexicalization | mri: mehanga iratuki |
| Malay (macrolanguage) | |
| has gloss | msa: Reputan radioaktif adalah susunan pelbagai proses-proses yang mana nukleus atom tidak stabil (nuklid) memancarkan zarah subatom (sinaran). Pereputan dikatakan berlaku dalam nukleus induk dan mengeluarkan satu nukleus anak. ini adalah satu proses rawak, iaitu ia adalah mustahil untuk meramal pereputan atom individu. |
| lexicalization | msa: Keradioaktifan |
| lexicalization | msa: Reputan radioaktif |
| Low German | |
| has gloss | nds: Ünner Radioaktivität (vun’t lat. radius „Strahl“), Radioaktiv Verfall, Radioaktiv Strahlen oder Karnverfall warrt de Egenschap vun unbestännige Atomkarns verstahn, sik vun sülvst ünner Afgaav vun Energie ümtowanneln. De freesett Energie warrt as ioniseeren Strahlen afgeven, neemlich as Gammastrahlen un/oder energierieke Deelken. |
| lexicalization | nds: Radioaktivität |
| Dutch | |
| has gloss | nld: Radioactiviteit is het uitzenden van ioniserende straling door materialen. Het is een natuurkundig fenomeen: bepaalde isotopen zijn instabiel en veranderen (desintegreren) spontaan in een andere atoomsoort. Dit noemt men radioactief verval. |
| lexicalization | nld: Radioactiviteit |
| Norwegian Nynorsk | |
| has gloss | nno: Radioaktivitet er ei nemning som kan visa til ioniserande eller radioaktiv stråling, eller til den spontane utsendinga av slik stråling frå visse stoff. |
| lexicalization | nno: Radioaktivitet |
| Norwegian Bokmål | |
| lexicalization | nob: radioaktivitet |
| Norwegian | |
| has gloss | nor: Radioaktivitet er en feilaktig betegnelse på radionuklide, aktivitet eller radioaktiv omdanning. (Se ekstern lenke.) Ved radioaktiv omdanning sendes ioniserende stråling fra ustabile atomkjerner i form av alfastråling, nøytronstråling, betastråling eller gammastråling. Strålingen oppstår ved at ustabile atomkjerner spaltes til andre grunnstoffer og avgir overflødig energi i utsendte partikler. |
| lexicalization | nor: Radioaktivitet |
| Occitan (post 1500) | |
| has gloss | oci: La radioactivitat es un fenomèn fisic que presentan las substàncias quemeton de radiacions capablas de penetrar dins los còsses opacs, dionizar laire, dimpressionar de placas fotograficas e dexcitar la fluorescéncia de divèrsas substàncias. Las radiacions emesas per las substàncias radioactivas son classificadas inicialament segon lor poder de penetracion, amb los noms de radiacions alfa, de radiacions beta e de radiacions gamma (de mens a mai penetranta). La radioactivitat naturala es lo procèssus demission espontanèa de radiacions per de nuclèus atomics inestables que se transforman en dautres nuclèus. La radioactivitat artificiala es lo procèssus de desintegracion de mantun nuclèus atomics quand son bombardats per de neutrons o per dautras particulas. |
| lexicalization | oci: Radioactivitat |
| Polish | |
| has gloss | pol: Radioaktywność (promieniotwórczość) – zdolność jąder atomowych do rozpadu promieniotwórczego, który najczęściej jest związany z emisją cząstek alfa, cząstek beta oraz promieniowania gamma (promieniowanie elektromagnetyczne o bardzo dużej energii). |
| lexicalization | pol: Radioaktywność |
| Portuguese | |
| has gloss | por: Decaimento radioativo ou desintegração radioactiva é a desintegração de um núcleo através da emissão de energia em forma de radiação. A radiação é um tipo de emissão de energia que pode se propagar por meio de partículas (radiação corpuscular) ou por meio de ondas elétromagnéticas (radiação elétromagnética). |
| lexicalization | por: Desintegração radioativa |
| lexicalization | por: Radioatividade |
| lexicalization | por: radioactividade |
| Quechua | |
| has gloss | que: Illanchaykuy (kastilla simipi: radioactividad) nisqaqa ismuykuq, radyunuklidu nisqa iñuku rikch'aqkunap illanchayninmi. |
| lexicalization | que: Illanchaykuy |
| Romansh | |
| has gloss | roh: La radioactivitad digl ambient ei natural ni artificial. La radioactivitad natural cumprenda ils isotops dalla seria digl uranium-238 et digl thorium-232 ed aunc il potassium-40. La radioactivitad artificial deriva digls tirs nuclears digls onns ca. 1956-1963 e digls accidents nuclears (per exempel Chernobyl, 1986). Quels experiments ed accidents han relaschau plutonium, Cs-137 e Sr-90 (dus products da fissiun), ed aunc americium-241 (la figlia digl Pu-241). |
| lexicalization | roh: radioactivitad |
| Moldavian | |
| has gloss | ron: * Radiaţia, (din fr. radiation), este fenomenul fizic de emitere şi propagare de unde (radiaţie ondulatorie) sau de corpusculi (radiaţie corpusculară). Orice radiaţie implică un transport de energie. * În numeroase cazuri, radiaţia se face sub forma unui fascicul de raze, astfel că (pentru aceste situaţii) termenul de raze este folosit cu aceeaşi accepţiune ca şi termenul radiaţie. |
| lexicalization | ron: Radiaţie |
| lexicalization | ron: Radiație |
| Russian | |
| has gloss | rus: Радиоакти́вность (от — «излучаю», — «луч» и — «действенный») — свойство атомных ядер самопроизвольно (спонтанно) изменять свой состав (заряд Z, массовое число A) путём испускания элементарных частиц или ядерных фрагментов . Соответствующее явление называется радиоакти́вным распа́дом. Радиоактивностью называют также свойство вещества, содержащего радиоактивные ядра. |
| lexicalization | rus: Радиоактивность |
| lexicalization | rus: Радиоактивный распад |
| lexicalization | rus: радиоактивность |
| Slovak | |
| has gloss | slk: Rádioaktívny rozpad alebo jadrový rozpad je proces, pri ktorom nestabilné atómy strácajú svoju energiu vyžarovaním radiácie (žiarenia) vo forme častíc alebo elektromagnetických vĺn. Prvky, ktoré podliehajú radioaktívnemu rozpadu prirodzene (ich všetky izotopy podliehajú rádioaktívnemu rozpadu), sa nazývajú rádioaktívne prvky. |
| lexicalization | slk: Rádioaktivita |
| lexicalization | slk: Rádioaktívny rozpad |
| lexicalization | slk: rádioaktivita |
| Slovenian | |
| has gloss | slv: Radioaktívnost je pojav, pri katerem nestabilno atomsko jedro razpade. Pri razpadu nastane drugo jedro, obenem pa se sprosti še visokoenergijski delec. To je lahko helijevo jedro pri razpadu alfa ali pa elektron ali pozitron pri razpadu beta. Če jedro po razpadu ostane v vzbujenem stanju, se v osnovno stanje povrne z izsevanjem žarka gama. |
| lexicalization | slv: Radioaktivnost |
| lexicalization | slv: radioaktivnost |
| Castilian | |
| has gloss | spa: La radiactividad o radioactividad es un fenómeno físico natural, por el cual algunos cuerpos o elementos químicos llamados radiactivos, emiten radiaciones que tienen la propiedad de impresionar placas fotográficas, ionizar gases, producir fluorescencia, atravesar cuerpos opacos a la luz ordinaria, etc. Debido a esa capacidad se les suele denominar radiaciones ionizantes (en contraste con las no ionizantes). Las radiaciones emitidas pueden ser electromagnéticas, en forma de rayos X o rayos gamma, o bien corpusculares, como pueden ser núcleos de Helio, electrones o positrones, protones u otras. En resumen, es un fenómeno que ocurre en los núcleos de ciertos elementos, que son capaces de transformarse en núcleos de elementos de otros átomos. |
| lexicalization | spa: radiactividad |
| Serbian | |
| has gloss | srp: Радиоактивност је спонтани процес у којем се атомско језгро, емитујући једну или више честица или кваната електромагнетног зрачења, преображава у друго језгро. Првобитно није била позната природа зрачења него се збирно говорило о радијацији па је ова појава "распада" језгра названа радиоактивност, а језгра која емитују честице или зрачење радиоактивна језгра или, исправније радиоактивни изотопи. Распадом почетног језгра, које се назива и језгро родитељ, настаје ново језгро, потомак, које може да има редни број Z и/или масени број A различит од језгра родитеља. Радиоактивни распад карактерише се врстом и енергијом емитоване радијације и временом полураспада. У природи се јављају алфа-распад, бета--распад, гама-распад и спонтана фисија. При алфа-распаду радиоактивна језгра емитују језгра хелијумових атома 4He++. Код бета--распада, из језгра се емитују електрон и антинеутрино, а код гама-распада језгро зрачи електромагнетне таласе (фотоне) велике енергије. У лабораторији могу да се добију и језгра која се распадају на бројне начине (видети таблицу доле), на пример, емитујући позитроне и неутрина (бета+-распад) или код којих долази до К-захвата. |
| lexicalization | srp: Радиоактивност |
| Swedish | |
| has gloss | swe: Radioaktivitet kallas fenomenet när atomkärnor spontant sönderfaller i mindre delar samtidigt som de avger joniserande strålning. |
| lexicalization | swe: radioaktivitet |
| lexicalization | swe: radioaktivt sönderfall |
| Tamil | |
| has gloss | tam: கதிரியக்கம் என்பது சில அணுக்களில் இருந்து வெளிப்படும் ஒரு வகையான ஆற்றல்மிகுந்த கதிர்வீச்சு ஆகும். இக்கதிரியக்கக் கதிர் வீச்சானது ஓரளவிற்கு மேல் மாந்தர்களுக்கும், பிற உயிரினங்களுக்கும் பெருங்கேடு விளைவிக்கும். உயிரிழக்கவும் நேரிடும். எனினும், புற்று நோய் முதலிய உடல் நோய்களைக் குணப்படுத்த மருத்துவர்கள் சிறிதளவு கதிரியக்கம் செலுத்துவர். |
| lexicalization | tam: கதிரியக்கம் |
| Thai | |
| has gloss | tha: การสลายตัวของสารกัมมันตรังสี เป็นกระบวนการที่ นิวเคลียสของอะตอมสูญเสียพลังงานจากการปลดปล่อยอนุภาคที่มีประจุ และ แผ่รังสี การสลายตัว หรือการสูญเสียพลังงานนี้ ส่งผลให้อะตอมที่เป็น parent เปลี่ยนรูปไป กลายเป็นอะตอมอีกชนิดหนึ่งที่ต่างออกไป,ที่เรียกว่า daughter nuclide ตัวอย่างเช่น อะตอมของ คาร์บอน-14 (C-14) (parent คาดว่า "ตัวตั้งต้น") แผ่รังสี และเปลี่ยนรูปกลายเป็น อะตอมของ ไนโตรเจน-14 (N-14) (daughter คาดว่า "ผลลัพธ์") กระบวนการนี้เกิดขึ้นแบบสุ่มในระดับของอะตอม จึงทำให้เป็นไปไม่ได้ที่จะคาดการณ์ว่า อะตอมที่สังเกตจะสลายตัวเมื่อใด แต่ถ้าเป็นการสังเกตการณ์อะตอมในปริมาณมากแล้ว เราสามารถคาดการณ์อัตราการสลายตัวโดยเฉลี่ยได้ |
| lexicalization | tha: กัมมันตรังสี |
| lexicalization | tha: การสลายตัวของสารกัมมันตรังสี |
| Turkish | |
| has gloss | tur: Radyoaktivite (Radyoaktiflik / Işınetkinlik) , atom çekirdeğinin, tanecikler veya elektromanyetik ışımalar yayarak kendiliğinden parçalanmasıdır, bir enerji türüdür. Çekirdek tepkimesi sırasında ortaya çıkar. İnsan vücudunun olduğu gibi, birçok nesnenin de içinden geçebilir. Yalnızca toprağın, kayaların ve özellikle kurşunun içinden rahatça geçemez. Radyasyon yayan nesneler, radyoaktif olarak adlandırılır. |
| lexicalization | tur: Radyoaktivite |
| Ukrainian | |
| has gloss | ukr: Радіоакти́вність (від — «випромінюю» — «промінь» і — «дієвий») — явище спонтанного перетворення нестійкого ізотопа хімічного елемента в інший ізотоп (зазвичай іншого елемента) (радіоактивний розпад), або (рідше) — явище спонтанного випромінювання гамма-частинок без перетворення ядер. |
| lexicalization | ukr: Радіоактивність |
| Urdu | |
| has gloss | urd: تابکاری تنزل یا اشعاعی تنزل (radioactive decay)، نویاتی طبیعیات میں ایک ایسے جوہری عمل کو کہا جاتا ہے کہ جس میں اسکا مرکزہ ناپائدار ہونے کی وجہ سے اپنی توانائی کو ذرات یا برقناطیسی موجوں کی صورت میں اشعاع (radiation) کے زریعے خارج کرتے ہوۓ تنزل کا شکار ہوجاتا ہے۔ |
| lexicalization | urd: اشعاعی تنزل |
| Vietnamese | |
| has gloss | vie: Phóng xạ là hiện tượng một số hạt nhân nguyên tử không bền tự biến đổi và phát ra các bức xạ hạt nhân (thường được gọi là các tia phóng xạ). Các nguyên tử có tính phóng xạ gọi là các đồng vị phóng xạ, còn các nguyên tử không phóng xạ gọi là các đồng vị bền. Các nguyên tố hóa học chỉ gồm các đồng vị phóng xạ (không có đồng vị bền) gọi là nguyên tố phóng xạ. |
| lexicalization | vie: phóng xạ |
| Waray (Philippines) | |
| has gloss | war: An Dunot radyoaktibo amo an pamaagi kun diin an mga nukleyos han usa ka atom nabalyo pakadto ha lain nga klase nga nukleyus ngan dungan nga naghihimo hin usa pa ka partikulo. |
| lexicalization | war: Dunot radyoaktibo |
| Chinese | |
| has gloss | zho: 放射性是指元素從不稳定的原子核自发地放出射线，（如α射线、β射线、γ射线等）而衰变形成穩定的元素而停止放射（衰变产物），這種現象稱為放射性。衰变时放出的能量称为衰变能量。原子序數在83（鉍）或以上的元素都具有放射性，但某些原子序數83以下的元素（如锝）也具有放射性。 |
| lexicalization | zho: 放射性 |
| lexicalization | zho: 放射線 |
| Links | |
|---|---|
| similar | e/Radioactive decay |
| Show unreliable ▼ | |
| similar | e/simple/Radioactive decay |
| Media | |
|---|---|
| media:img | Alfa beta gamma radiation.svg |
| media:img | Alpha Decay.svg |
| media:img | Au198.PNG |
| media:img | Becquerel plate.jpg |
| media:img | Beta-minus Decay.svg |
| media:img | CNO Cycle-TR.svg |
| media:img | Cobalt 60.png |
| media:img | Dangclass7.png |
| media:img | Dangclass7.svg |
| media:img | Gammaspektrum Uranerz.jpg |
| media:img | Geiger counter FNAL.jpg |
| media:img | Halflife-sim.gif |
| media:img | Henri Becquerel.jpg |
| media:img | Isotopes and half-life.PNG |
| media:img | Logo iso radiation.svg |
| media:img | Ndslivechart.png |
| media:img | New radiation symbol ISO 21482.svg |
| media:img | Radiation warning symbol.jpg |
| media:img | Radioactive decay chains diagram-tr.svg |
| media:img | Radioactive decay modes.svg |
| media:img | Radioactive.svg |
| media:img | Radioactivity symbol.png |
| media:img | Radioaktive Zerfallsarten in der Nuklidkarte.svg |
| media:img | Radioaktivita.svg |
| media:img | Technetium 99m.png |
| media:img | Tho-Radia-IMG 1228.JPG |
Lexvo © 2008-2022 Gerard de Melo. Contact Legal Information / Imprint
